109 турдаги бепул дориларни шифокор кўрсатмасига асосан олиш имкони мавжуд. Ушбу дорилар рўйхатига буйрак етишмовчилиги ва орттирилган иммунитет танқислиги касалликлари хам киради.

Оилавий шифохоналарда 19 турдаги қон таҳлил текширувларидан фойдаланиш мумкин. Бундан ташқари юрак-қон томир ва моддалар алмашинуви касалликларини эрта аниқлаш скрининг текширувлари мавжуд.

Йўлланмалар қуйидаги тоифадаги кексалар ва ногиронлиги бўлган шахсларга берилади:

• уруш ногиронларига ва қатнашчиларига тенглаштирилган шахслар;
• ҳалок бўлган ҳарбий хизматчиларнинг янги никоҳдан ўтмаган бева хотинлари (бева эрлари);
• республика аҳамиятига молик шахсий пенсия олувчи шахслар;
• Чернобил АЭС ҳалокати оқибатида нурланиш касаллигига чалинган ва уни бошидан кечирган шахслар, шунингдек, Чернобил ҳалокати сабабли ногирон бўлиб қолган шахслар;
• ядро полигонлари ва бошқа радиация-ядро объектларида ҳарбий хизматни ўтаган пенсия ёшидаги шахслар;
• I ва II-гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар, кўзи ожиз I-гуруҳ ногиронини кузатиб борувчи шахс;
• ўзгалар парваришига муҳтож бўлган ёлғиз кексалар;
• ёшга доир пенсия олувчилар.

Асос: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 19.11.2021 йилдаги «Аҳолига санаторийларда даволаниш учун йўлланмалар бериш соҳасига ахборот-технологияларини жорий этиш тўғрисида» 693-сон қарори

Пенсия жамғармасидан ижтимоий суғурта бўйича тўловларни тартибга солиш: ижтимоий суғурта бўйича тўловлар Ўзбекистон Республикаси меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирининг 2002 йил 1 апрелдаги 21-сон «давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақаларни тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисидасидаги Низомни тасдиқлаш ҳақида»ги буйруғи билан тартибга солинади.

Ходимнинг ҳақиқий иш ҳақи асосида оналик нафақаларини ҳисоблаш: оналик нафақалари ходимнинг ҳақиқий иш ҳақи асосида ҳисобланади, бу иш жойидаги умумий иш ҳақи ва суғурта мукофотлари миқдорини ўз ичига олади.

Бола туғилганда бир марталик нафақа тўлаш Ўзбекистон Республикаси ҳудудида белгиланган базавий ҳисоблаш миқдорининг икки бараварини ташкил этади. Бир марталик оналик нафақаси ишлайдиган аёллар ва турли таълим муассасаларида таҳсил олаётган аёлларга тўланади. Агар боланинг онаси ишламаса ёки ўқимаса, нафақа боланинг отаси ёки унинг ўрнини босувчи ота-онага тўланади, у иш жойида ишлайди ёки уқийди. Ишламайдиган ва ўқимаган ота-оналарга бола туғилиши учун нафақа ижтимоий таъминот бўлимлари томонидан тайинланади ва тўланади. Ўлик туғилган тақдирда нафақа тўланмайди.

Ўзбекистон Республикаси Адлия Вазирлиги томонидан 22.07.2013 йилда рўйхатга олинган (қайд   рақами № 1842-2) Ўзбекистон Республикаси Молия Вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Давлат Солиқ қўмитаси ва Ўзбекистон Республикаси хусусийлаштириш, монополиядан чиқариш ва рақобатни ривожлантириш Давлат қўмитасининг қарорига асосан суғурта фаолияти тўғрисидаги қонунчилик талабларини бузганлиги учун суғурталовчиларга жарима санкцияларини қўллаш тартиби тўғрисидаги низомга қўшимчалар киритилди.

Қарорга кўра Низом Ички назорат қоидалари талабларини бузганлиги учун, Молия вазирлигининг кўрсатмаларини бажармаганлиги учун, суғурта товонини (суғурта пулини) тўлашни асоссиз рад этганлиги учун суғурталовчиларга қўлланиладиган жарима санкциялари қўллаш бўйича нормаларни ўз  ичига олган ВИИ1, ВИИ2 и ВИИ3 боблари билан тўлдирилди.

Агар Суғурталовчи суғурта товонини (суғурта пулини) тўлашни асоссиз рад этган тақдирда, суғурталовчига ҳар бир асоссиз рад этиш учун суғурта фаолияти тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқ суғурталовчи учун белгиланган устав капитали энг кам миқдорининг 0,09 фоиз миқдорида жарима солинади. Бунда суғурталовчининг рад этиши асоссиз деб, суғурта қилдирувчининг (наф олувчининг) аризасига мувофиқ суд томонидан э`тироф этилади.

Транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш бўйича тўловларни кафолатлаш жамғармаси тўғрисида Низомга кўра  (24.06.2008 йилда № 141 Ўз.Рес ВМҚ тасдиқланган)

Жамғарма қўйилган вазифаларни бажариш мақсадида қуйидаги функцияларни амалга оширади:

•          белгиланган тартибда жабрланувчиларга компенсация тўловлари тўлайди, шунингдек регресс талабларни амалга оширади;

•          суғурталовчилар томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ кўрсатиб ўтилган сийловларни олиш ҳуқуқига эга бўлган шахслар тоифаларига берилган суғурта мукофотлари бўйича сийловларни компенсация қилади;

•          Жамғарманинг ўз ваколатларини амалга ошириши учун зарур бўлган ахборотларни махсус ваколатли давлат органи билан доимий равишда айирбошлайди;

•          суғурталовчилар билан мажбурий суғурта қилиш, қонун ҳужжатларида белгиланган суғурта сири тўғрисидаги талаблар та`минланиши тўғрисидаги ма`лумотларни айирбошлайди;

•          Жамғарма маблағлари тушуми ва сарфи бўйича йиллик ва чораклик прогнозларни шакллантиради;

•          транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини такомиллаштиришга оид таклифларни ишлаб чиқади ва махсус ваколатли давлат органига кўриб чиқиши учун киритади;

•          мажбурий суғурта қилиш соҳасида халқаро алоқаларни амалга оширади, хорижий тажрибани ўрганади ва ундан фойдаланади.

•          Жамғарма ўз вазифалари ва қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа функцияларни ҳам амалга ошириши мумкин.

Транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғуртаси полисини сотиб олиш билан Сиз транспорт воситаларидан фойдаланишда жабрланувчиларнинг ҳаёти, саломатлигига ва мол-мулкига этказилган зарарни қоплаш бўйича ўз фуқаролик жавобгарлигизни суғурталайсиз.

Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 27 мартдаги 241-сон (https://lex.uz/docs/3601227) қарори билан тасдиқланган Нодавлат таълим хизматлари кўрсатиш соҳасидаги фаолиятни лицензиялаш тартиби тўғрисидаги низомга асосан лицензияда фаолиятнинг лицензияланаётган тури, таълим фаолияти йўналишлари рўйхати аниқ кўрсатилади. Лицензиат қўшимча таълим йўналишлари бўйича фаолият олиб бормоқчи бўлса лицензияловчи органга тегишли ҳужжатларни илова қилган ҳолда, лицензияни қайта расмийлаштириш тўғрисида Давлат хизматлари марказларига ёки Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали ариза бериши шарт.

Лицензия ариза олинган кундан бошлаб 10 кундан ортиқ бўлмаган муддатда қайта расмийлаштирилади. Лицензияни қайта расмийлаштиришда базавий ҳисоблаш миқдорининг бир баравари миқдорида йиғим ундирилади.

Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 12 майдаги 284-сон қарори (https://lex.uz/docs/3204383#3204437) билан тасдиқланган Дори воситалари ва тиббий буюмларни чакана реализация қилишни лицензиялаш тартиби тўғрисидаги низомга мувофиқ дори воситалари ва тиббий буюмларни чакана реализация қилиш фақат дорихоналар ва уларнинг филиаллари орқали амалга оширилади. Дори воситалари ва тиббий буюмларни чакана реализация қилиш учун лицензия (кейинги ўринларда лицензия деб аталади) беш йил муддатга берилади.

Дори воситалари ва тиббий буюмларни чакана реализация қилишда қуйидагилар лицензия талаблари ва шартлари ҳисобланади:

а) дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисидаги қонун ҳужжатларига, шунингдек дори воситалари ва тиббий буюмлар муомаласини техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар талабларига мажбурий риоя этиш;

б) юридик шахс штатида камида бир ходим — олий фармацевтик маълумотга эга бўлган, қонун ҳужжатларининг аниқланган бузилиши, шу жумладан дори воситалари ва тиббий буюмларнинг нархини белгилаш тартиби қўпол бузилганлиги оқибатида лицензиясининг амал қилиши тўхтатилган дорихоналарнинг ходимлари реестрига (кейинги ўринларда ходимлар реестри деб аталади) киритилмаган дорихона мудирининг мавжудлиги;

в) лицензиат томонидан дорихона филиали очилишида — юридик шахс штатида камида бир ходим — олий фармацевтик маълумотга ёки фармацевт ассистенти (ёрдамчиси) ихтисослиги бўйича ўрта махсус касбий маълумотга эга бўлган дорихона филиали мудирининг мавжудлиги;

г) ходимлар реестрига киритилмаган шахслардан дорихона ва дорихона филиали ходимлари таркибини шакллантириш;

д) белгиланган тартибда дорихона ва/ёки дорихона филиали мудири малакасини ошириш;

е) дори воситалари ва тиббий буюмларни чакана сотиш учун мўлжалланган, ўзига мулк ҳуқуқи билан ёки бошқа қонуний асосда тегишли бўлган, мазкур Низомга 2-иловада назарда тутилган талабларга мувофиқ ҳамда қонун ҳужжатларининг аниқланган бузилиши, шу жумладан дори воситалари ва тиббиёт буюмларининг нархини белгилаш тартиби қўпол бузилганлиги оқибатида лицензиясининг амал қилиши тўхтатилган дорихона, дорихона филиалининг манзиллари реестрига киритилмаган бино (хоналар)нинг мавжудлиги;

ж) мазкур Низомга 2-иловада белгиланган талабларга мувофиқ моддий-техник базанинг мавжудлиги;

з) дорихона мудири ўзгариши, дорихона филиали мудири ўзгариши, дорихона филиали ёпилиши ҳақида мазкур ҳолат юз бергандан сўнг ўн кун муддатда лицензияловчи органга мазкур Низомга
3-иловада келтирилган шакл бўйича тузилган ёзма равишда хабарнома тақдим этиш;

и) мазкур Низомда белгиланган ҳолатлар, муддатлар ва миқдорларда йиғим ва давлат божларини тўлаш;

к) дори воситалари ва тиббий буюмларни реализация (сотиш) қилиш жараёнини узлуксиз равишда видеога ёзиб олиш ва бир ой давомида видео-ёзувларни сақлаш (қишлоқ оилавий поликлиникалари ва қишлоқ врачлик пунктлари ҳудудида жойлашган дорихоналар ва уларнинг филиаллари бундан мустасно).

Топилмалар, йўқолган буюмлар ва ҳужжатлар бўйича сўров юбориш тартиби Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 18 январдаги 28-сон қарори мувофиқ тартибга солинади.

Сўров юбориш қуйидаги тартибда амалга оширилади:

• Ўзининг ёки яқин қариндошларининг (эри ёки хотини, фарзандлари, неваралари, ака-ука ва опа-сингиллари) йўқолган ашёларини топиш бўйича жисмоний шахслар ёки юридик шахсларнинг вакиллари Марказга шахсан келиб ёки Ўзбекистон Республикаси Ягона интерактив давлат хизматлари портали (кейинги ўринларда — ЯИДХП) орқали мурожаат қилади.
• Бунда, жисмоний шахслар ёки юридик шахсларнинг вакиллари йўқолган ашёларни топиш бўйича ўзи шахсан келиб мурожаат этганда — Марказ ходими мурожаат этувчи номидан, ЯИДХП орқали мурожаат қилинганда — мурожаат этувчи мустақил равишда ушбу Низомга 3-иловага мувофиқ шакл бўйича сўровнома тўлдиради.

Cўровномага йўқотиб қўйилган ашёнинг алоҳида белгиларини акс эттирувчи фотосуратлар, электрон маълумотлар, агар ашё ҳужжат бўлса, унинг нусхалари илова қилиниши мумкин.

Давлат пенсия турлари:

- ёшга доир пенсия;
- ногиронлик пенсияси;
- боқувчисини йўқотганлик пенсияси.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тасдиқлайдиган рўйхатларга мувофиқ фуқароларнинг айрим тоифалари имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқига эга бўладилар, чунончи:

Ёшидан қатъи назар пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар ва лавозимларнинг 1-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 10 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 2-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 5 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, вазифалар ва кўрсаткичларнинг 3-сонли рўйхати.

Имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқига уруш ногиронлари, болаликдан ногирон фарзандларнинг оналари, лилипутлар ва паканалар ҳам эга.

Ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига:

- эркаклар — 60 ёшга тўлганда ва иш
стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда;

- аёллар — 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари
камида 20 йил бўлган тақдирда эга бўладилар.