O‘zbekiston Respublikasining "Davlat boji to‘g‘risidagi qonuni'ga asosan BHMning 10 barobari miqdorida davlat boji to‘lanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 66-sonli qarori bilan tasdiqlangan "Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida"gi nizomning 1-bobi 1-bandining 1-xatboshisiga ko‘ra, ushbu Nizom talablari davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladigan banklar va kredit byurolari, ularning vakolatxonalari hamda filiallari (O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 30.06.2020-yildagi 3252-son qarori), shuningdek nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishga (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 10.03.2014-yildagi 57-son qarori bilan tasdiqlangan “Nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom asosida) tatbiq etilmaydi.

Yuridik shaxslarning ta’sischisilarini o‘zgartirish Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 9-fevraldagi 66-son qarori bilan tasdiqlangan “Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida”gi nizomga muvofiq amalga oshiriladi.

Ushbu Nizomga 7-ilovaga muvofiq Muassislarning (ishtirokchilarning) ustav fondidagi ulushlari (hissalari) o‘zgarishi (aksiyadorlik jamiyatlari bundan mustasno) tegishli bitim amalga oshirilgan paytdan boshlab 30 kun mobaynida majburiy qayta ro‘yxatdan o‘tkaziladi.

Yuridik shaxs ta’sischisi o‘zgartirilayotganda Tizim vositasida ushbu Nizomning 13-bandida nazarda tutilgan talablarni inobatga olgan holda quyidagi hujjatlar so‘rovnomaga ilova qilinadi:

• tadbirkorlik subyekti vakolatli boshqaruv organining ta’sis hujjatlariga ustav fondi miqdorining oshirilishi, ulushning (hissaning) boshqa shaxsga o‘tishi bilan bog‘liq bo‘lgan o‘zgartirish va (yoki) qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risidagi qarori;

• davlat tilidagi ta’sis hujjatlari;

• ulushning (hissaning) boshqa shaxsga o‘tganligini tasdiqlovchi hujjat (shartnoma, xat, huquqiy vorislik, meros, sud qarori va shu kabilar) — ulush (hissa) boshqa shaxsga o‘tganda. Bunda ulushning (hissaning) boshqa shaxsga o‘tishi bilan bog‘liq o‘zgartirish va qo‘shimchalarni qayta ro‘yxatdan o‘tkazishda, muassislarning so‘rovnomada ko‘rsatilgan elektron pochta manziliga Tizim tomonidan yuborilgan xabarnoma va ularning muassisligini Yagona identifikatsiyalash tizimi orqali identifikatsiyalashni tasdiqlash yo‘li bilan har bir muassisning roziligi mavjud bo‘lishi kerak.

Tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyatini ixtiyoriy to‘xtatish uning ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga taqdim etgan arizasi asosida amalga oshiriladi.

Arizaga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:

muhr va shtamplar (agar mavjud bo‘lsa);

barcha litsenziyalar (ruxsatnomalar)ning asl nusxalari (agar mavjud bo‘lsa);

agar mavjud bo‘lsa, asosiy hisobvarag‘i yopilganligi to‘g‘risidagi tijorat bankining ma'lumotnomasi.

Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ faoliyatni ixtiyoriy to‘xtatish to‘g‘risida ariza tushganidan so‘ng bir ish kuni ichida tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan joydagi davlat soliq xizmati organiga Tizim orqali uning soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha qarzi yo‘qligini, shuningdek, tijorat bankida hisobvaraq ochmaganligini (hisobvaraq ochilmagan deb ko‘rsatilgan bo‘lsa) tasdiqlash uchun so‘rovnoma yuboradi. Bunda davlat soliq xizmati organi so‘rovnoma olingan kundan boshlab ikki ish kuni mobaynida Tizim orqali ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga xabarnoma yuboradi.

Ro‘yxatdan o‘tkazgan organ hujjatlar tushganidan keyin bir ish kuni mobaynida tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyatini to‘xtatish to‘g‘risidagi yozuvni davlat reyestriga kiritadi.

Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyatini to‘xtatish to‘g‘risidagi yozuvni davlat reyestriga kiritish haqidagi qarori qabul qilingandan so‘ng bir ish kuni mobaynida tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxsga (vakiliga) beriladi yoki pochta orqali jo‘natiladi.

Tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyatini to‘xtatish to‘g‘risidagi yozuv davlat reyestriga kiritilgandan keyin ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ uch ish kunida:

davlat soliq xizmati organini tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxs faoliyati to‘xtatilganligi to‘g‘risida qaror qabul qilinganligi haqida Tizim orqali xabardor qiladi;

faoliyatini to‘xtatgan tadbirkorlik subyekti ― jismoniy shaxsning muhr va shtamplarini (agar mavjud bo‘lsa) yo‘q qiladi;

litsenziya va ruxsatnomalarni (agar mavjud bo‘lsa) ularni bergan organlarga yuboradi.

Tadbirkorlik subyekti sifatida faoliyatining to‘xtatilishi jismoniy shaxsni kreditorlar oldidagi uning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish bilan bog‘liq majburiyatlaridan ozod qilmaydi.

Yakka tartibdagi tadbirkorlarni ro‘yxatdan o‘tkazish usullari:

- Onlayn tartibda fo.birdarcha.uz sayti orqali (elektron raqamli imzo olish talab etiladi)

- Istalgan davlat xizmatlari markaziga murojaat qilgan holda

Taqdim etiladigan hujjatlar:

Arizachining shaxsini tasdiqlovchi hujjat

Davlat boji bazaviy hisoblash miqdorining

1 baravari. (onlayn tartibda 90 foizi)

Yakka tartibdagi tadbirkorlar 15-30 daqiqada davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi.

Yakka tartibdagi tadbirkorlarga qo‘yilgan talablar:

YTTlar faqat hukumat qarori bilan tasdiqlangan faoliyat turi bilan shug‘ullanishlari mumkin.

Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 7-yanvardagi 6-son qarori bilan tasdiqlangan Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug‘ullanishi mumkin bo‘lgan faoliyat turlari ro‘yxati lex.uz hamda Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 9-fevraldagi 66-sonli qarori bilan tasdiqlangan Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomi lex.uz.

Aksiyadorlik jamiyatini ro‘yxatdan o‘tkazish usullari:

-onlayn tartibda fo.birdarcha.uz sayti orqali (elektron raqamli imzo olish orqali)

-Istalgan davlat xizmatlari markazi orqali

Taqdim etiladigan hujjatlar:

arizachining shaxsini tasdiqlovchi hujjat

Taʼsis hujjatlar (ustav va taʼsis shartnomasi)

Davlat boji bazaviy hisoblash miqdorining 1 baravari. (onlayn tartibda 90 foizi)

Aksiyadorlik jamiyatini 15-30 daqiqada davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi.

Oilaviy korxona ishtirokchilari quyidagi huquqlarga ega:

oilaviy korxonani boshqarishda, qarorlar qabul qilishda, moliya-xo‘jalik faoliyatini nazorat qilishda ishtirok etish;

oilaviy korxona ta’sis shartnomasining shartlariga bog‘liq holda foydadan o‘z ulushini olish;

oilaviy korxona tarkibidan ixtiyoriy ravishda chiqish;

agar oilaviy korxonaning ta’sis shartnomasida boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, oilaviy korxona tarkibidan chiqishda oilaviy korxona mol-mulki qiymatining bir qismi ustav fondiga o‘zi kiritgan mol-mulk miqdoriga mutanosib ravishda qaytarib berilishi yoki shunday qiymatdagi mol-mulk natural holda o‘ziga ajratib berilishi.

Oilaviy korxona ishtirokchilari oilaviy korxonaning faoliyatida shaxsiy mehnati bilan ishtirok etishi shart.

Oilaviy korxona ishtirokchilari qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ega bo‘lishi va ularning zimmasida o‘zga majburiyatlar bo‘lishi mumkin.

Agar Siz biznes bilan shug‘ullanganda, mavjud bo‘lgan majburiyatlaringizni bajara olmasangiz, korxonangiz bankrot deb topilishi mumkin.

Tushuncha:

Bankrotlik, boshqa so‘zlar bilan aytganda, bu iqtisodiy nochorlik.

Qarzdorning pul majburiyatlari bo‘yicha kreditorlar talablarini to‘la hajmda qondirishga va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha o‘z majburiyatini to‘la hajmda bajarishga qodir emasligi bilan bog‘liq iqtisodiy sud tomonidan eʼtirof etiladigan holat.

Mazkur bo‘limda ifoda etilgan qoidalar davlat korxonalari va notijorat korxonalarga tatbiq etilmaydi.

Bankrotlik ishi quyidagi shaxslarning arizalariga ko‘ra qo‘zg‘atilishi mumkin:

 Qarzdor;

 Kreditor;

 Prokuror.

Arizani iqtisodiy sudga elektron tarzda topshirish uchun havoladan o‘ting.

Bankrotlik ishini ko‘rib chiqish quyidagi bosqichlardan iborat:

 Kuzatuv;

 Sud sanatsiyasi;

 Tashqi boshqaruv;

 Tugatishga doir ish yuritish.

Quyidagilar kichik tadbirkorlik subyektlari hisoblanadi:

Yakka tartibdagi tadbirkorlar;

Ishlab chiqarish tarmoqlaridagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 20 kishi, xizmat ko‘rsatish sohasidagi va ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa tarmoqlardagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 10 kishi, ulgurji, chakana savdo hamda umumiy ovqatlanish tarmoqlaridagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 5 kishi bo‘lgan mikrofirmalar;

Quyidagi tarmoqlardagi kichik korxonalar:

Yengil, oziq-ovqat sanoatidagi va qurilish materiallari sanoatidagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 200 kishi;

Metallga ishlov berish va asbobsozlik, yog‘ochsozlik, mebel sanoatidagi, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa sanoat-ishlab chiqarish sohalaridagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 100 kishi;

Mashinasozlik, metallurgiya, yoqilg‘i-energetika va kimyo sanoati, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirish va ularni qayta ishlash, qurilish hamda qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa sanoat-ishlab chiqarish sohalaridagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 50 kishi;

Fan, ilmiy xizmat ko‘rsatish, transport, aloqa, xizmat ko‘rsatish sohalari (sug‘urta kompaniyalaridan tashqari), savdo va umumiy ovqatlanish hamda ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan boshqa sohalardagi xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan 25 kishi.

Asos: “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to‘g‘risidagi qonun.

Kam taʼminlangan oilalarga bolalar puli va moddiy yordam berishda ularning kasanachilik yoki qishloq xoʻjaligiga mavsumiy jalb qilingan 6 oygacha boʻlgan davrda olgan daromadlari inobatga olinmaslik tartibi belgilandi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 23.02.2023 yildagi PQ-70-son qarori.

Xususiy bandlik agentligi ish qidirayotgan shaxslarga ish tanlash va ishga joylashish bo‘yicha, ish beruvchilar uchun kadrlar tanlash bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatuvchi, shuningdek ishga joylashtirish sohasida axborot va maslahat xizmatlari ko‘rsatuvchi tijorat tashkilotidir.

Xususiy bandlik agentliklari faoliyatining asosiy prinsiplari qonuniylik, ochiqlik va shaffoflik, kamsitishga yo‘l qo‘ymaslikdan iboratdir.

Xususiy bandlik agentligining faoliyati o‘zining xususiy mol-mulki va (yoki) jalb etilgan mol-mulk asosida amalga oshirilishi mumkin.

Xususiy bandlik agentligi o‘z faoliyatini qaysi mol-mulk asosida va mulkiy huquqlar vositasida amalga oshirsa, o‘sha mol-mulk, shu jumladan mulkiy huquqlar oldi-sotdi, garov, ijara hamda huquqlar va majburiyatlarni belgilash, o‘zgartirish va (yoki) tugatish bilan bog‘liq boshqa bitimlar obyekti bo‘lishi mumkin.

Xususiy bandlik agentligi quyidagi huquqlarga ega:

xizmatlar ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomaga muvofiq pullik xizmatlar ko‘rsatish;

ishga joylashtirish sohasidagi faoliyatni amalga oshirish uchun davlat hokimiyati va boshqaruvi organlaridan axborot olish;

ish qidirayotgan shaxslardan, shuningdek ish beruvchilardan ishga joylashtirish uchun zarur bo‘ladigan hujjatlar va axborot olish;

ish qidirayotgan shaxslar va ish beruvchilar ishga joylashtirish masalalariga doir hujjatlarni hamda axborotni taqdim etmagan taqdirda xizmatlar ko‘rsatishni rad etish.

Ish beruvchilar va ish qidirayotgan shaxslar:

xususiy bandlik agentliklari bilan tuzilgan xizmatlar ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomalar shartlariga rioya etishi;

xususiy bandlik agentliklari bilan tuzilgan xizmatlar ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnomalar shartlariga muvofiq xizmatlar haqini o‘z vaqtida to‘lashi;

xususiy bandlik agentligiga o‘z faoliyatini amalga oshirishi uchun zarur bo‘lgan ishonchli va to‘liq ma’lumotlar hamda hujjatlarni taqdim etishi shart.

. tugatish haqida normativ-huquqiy hujjat yoki vakolatli davlat organlarining tegishli hujjati.

2022-yilning 1-dekabridan boshlab mas’uliyati cheklangan jamiyatning ta’sis shartnomasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bekor qilingan.

Asos: 08.11.2022-yildagi 415-sonli PQ

YTT subyekti avtomobil transportida yo’lovchi tashish xizmati uchun litsenziya olish imkoniyati mavjud emas. O’z-o’zini band qilish orqali avtomobil transportida yo’lovchi tashish xizmatidan foydalanishi mumkin.

Asos: O‘zbekiston Respublikasining 30.08.2001 yildagi 267-II-son Qonuni.

         Qonunning 3-moddasiga muvofiq, Tovar belgisi va xizmat ko‘rsatish belgisi bu bir yuridik va jismoniy shaxslar tovarlari va xizmatlarini boshqa yuridik va jismoniy shaxslarning shu turdagi tovarlaridan farqlash uchun xizmat qiladigan, belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgan belgilardir.

Asos: O‘zbekiston Respublikasining 30.08.2001 yildagi 267-II-son Qonuni.

         Qonunning 5-moddasiga muvofiq, mamlakat, aholi punkti, joy yoki boshqa jo‘g‘rofiy obyektning tovarni belgilash uchun ishlatiladigan, uning alohida xususiyatlari tamomila yoki asosan mazkur jo‘g‘rofiy obyektga xos tabiiy sharoitlar bilan yoki boshqa omillar yoxud tabiiy sharoitlar va ushbu omillarning birikmasi bilan belgilanadigan nomi tovar kelib chiqqan joy nomi deb e’tirof etiladi.

Asos: O‘zbekiston Respublikasining 30.08.2001 yildagi 267-II-son Qonuni.

         Qonunning 11-moddasiga muvofiq, quyidagi belgilar tovar kelib chiqqan joy nomi sifatida ro‘yxatdan o‘tkazilmaydi:

tovar kelib chiqqan joy xususida iste’molchini chalg‘itib qo‘yadigan jo‘g‘rofiy nom bo‘lgan belgilar;

tovar kelib chiqqan haqiqiy joyni rasman ko‘rsatuvchi, lekin tovar boshqa hududda chiqarilayotganligi haqida yanglish tasavvur beruvchi belgilar;

tovar tayyorlangan joy nomi bilan bog‘liq bo‘lmagan jo‘g‘rofiy nomni anglatuvchi va O‘zbekiston Respublikasida muayyan turdagi tovar belgisi sifatida umum foydalanishda bo‘lgan belgilar.

shu turdagi tovarga nisbatan tovar kelib chiqqan joy nomi yoki geografik ko‘rsatkich sifatida ro‘yxatdan o‘tkazilgan belgilar.

Asos: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 19.09.2023 yildagi 480-son qarori

         Qarorga muvofiq, talabnoma quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

tovar belgisini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun ariza;

talabnomada ko‘rsatilgan belgining tasviri;

belgilarni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun Tovarlar va xizmatlarning xalqaro tasnifiga  muvofiq guruhlangan tovar belgisini ro‘yxatdan o‘tkazish so‘ralayotgan tovarlarning ro‘yxati.

Asos: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 19.09.2023 yildagi 480-son qarori

         Qarorga muvofiq, tovar belgisini ro‘yxatdan o‘tkazishga doir talabnoma topshirish uchun patent boji to‘lovi 3 oy davomida amalga oshiradi.

Davlat ishtirokidagi korxona — xo‘jalik faoliyatini amalga oshiradigan, ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) davlat ulushi miqdori 25 foizdan ortiq bo‘lgan yuridik shaxs, shuningdek davlat unitar korxonasi yoki o‘ziga xo‘jalik faoliyatini amalga oshirish huquqi berilgan davlat muassasasi.

Asos: O‘zbekiston Respublikasining 2023-yi 3-iyuldagi O‘RQ-850-son Qonuni.

Moliya bozori — banklar, kredit, sug‘urta va boshqa moliya tashkilotlari tomonidan ko‘rsatiladigan moliyaviy xizmatning, shuningdek qimmatli qog‘ozlar bozori professional ishtirokchilari xizmatlarining O‘zbekiston Respublikasi hududidagi yoki uning bir qismidagi muomalasi doirasi bo‘lib, u O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishiga mos kelmasligi mumkin va mazkur muomala doirasi chegaralarida bunday xizmatlarni ko‘rsatish imkoniyati mavjud bo‘ladi.

Аsos: O‘zbekiston Respublikasining 2023-yi 3-iyuldagi O‘RQ-850-son Qonuni.

Yuridik shaxs tashkil etmagan dehqon xo‘jaligini davlat ro’yxatidan o‘tkazish uchun Siz o‘zizngizga yaqin bo‘lgan Davlat xizmatlari markaziga borgan holda davlat ro‘yxatdan o‘tkazishingiz mumkin.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 23.01.2024-yildagi PQ-39-son qarori bilan 2024-yil 1-fevraldan tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi joriy etiladi.

Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi doirasida tadbirkorlik subyektlari quyidagi toifalarga ajratiladi:

“AAA”, “AA” va “A” toifalar – yuqori barqarorlik reytingi;

“BBB”, “BB” va “B” toifalar – oʻrta barqarorlik reytingi;

“CCC”, “CC” va “C” toifalar – qoniqarli barqarorlik reytingi;

“D” toifa – quyi barqarorlik reytingi.

Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi Soliq qoʻmitasining “Tadbirkorlarning barqarorlik reytingi” elektron platformasida idoralararo axborot almashinuvi vositasida avtomatik tarzda (onlayn) shakllantiriladi va Savdo-sanoat palatasining rasmiy veb-saytida eʼlon qilib boriladi.

Tashrif buyuruvchilar (turistlar) uchun sanitariya-gigiyena qulayliklarini tashkil etish:

-umumiy foydalanish uchun sanitariya-gigiyena uzeli, vanna yoki dush kabinasining mavjudligi;

kanalizatsiya (suv chiqarish) yoki (axlat to'kiladigan o'rani tashkil etish yo'li bilan) mahalliy inshootlarning mavjudligi;

-yashash va jamoat joylarida tabiiy va sun'iy (shu jumladan, fonarlar, shamlar va boshqa yoritish vositalaridan foydalanish hisobiga) yoritishning mavjudligi;

-suv ta'minotining mavjudligi (shu jumladan, suvni to'plash uchun idishlar o'rnatish yo'li bilan).

Tashrif buyuruvchilarning (turistlarning) xavfsizligini ta'minlash:

-o't o'chirgichlar va tibbiyot dori qutisining mavjudligi;

-shoshilinch yordam xizmatlarini chaqirish imkoniyati.

Tashrif buyuruvchilarning (turistlarning) qulay va yaxshi yashashlari uchun quyidagi sharoitlarni tashkil qilish:

-tutash hududning qulay va shinam bo'lishi, oilaviy mehmon uyiga borish yo'llari qattiq qoplamaga (shag'alli, yog'ochli) ega bo'lishi;

-oilaviy mehmon uyining old tomonida «Oilaviy mehmon uyi», «Semeyniy gostevoy dom» va «Family guesthouse» so'zlarini o'z ichiga olgan, oilaviy mehmon uyining o'zbek, rus va ingliz tillaridagi nomi ko'rsatib o'tilgan ma'lumotlar taxtasining (o'lchami — eng kamida 60 sm x 80 sm) mavjud bo'lishi.

Oilaviy mehmon uyiga kirishda o'zbek, rus va ingliz tillarida yozilgan quyidagi ma'lumotlar taxtasining mavjud bo'lishi:

-Oilaviy mehmon uylari, xostellar, o'tovli va chodirli oromgohlar yagona reyestridan ko'chirma nusxasi;

-shoshilinch xizmatlarning va Turizm qo'mitasi Call-markazining telefon raqamlari;

-ko'rsatiladigan xizmatlar preyskuranti;

-ro'y berishi mumkin bo'lgan tabiiy hodisalar, joylardagi xavf-xatarlar to'g'risida ma'lumot.

Umumiy foydalanish uchun mobil yoki statsionar telefon aloqasining mavjud bo'lishi.

«E-mehmon» — mehmonxona va boshqa joylashtirish vositalarida yashovchilarni hisobga olishning avtomatlashtirilgan maxsus elektron dasturiga ulangan bo'lishi. Bunda, Internet jahon axborot tarmog'iga ulanish imkoni mavjud bo'lmagan hollarda, (turistlarni) eng yaqin joylashtirish vositalari yoki turizm-axborot markazlari orqali tegishli hududiy ichki ishlar organlariga murojaat etgan holda tashrif buyuruvchilarning ro'yxatga olinishini ta'minlaydi.

Tashrif buyuruvchilarni (turistlarni) joylashtirish xonalarida karavotlar yoki matraslar, karavotlar (matraslar) soni bo'yicha choyshab-jildlar majmuining mavjudligi.

Nodavlat notijorat tashkiloti — jismoniy va (yoki) yuridik shaxslar tomonidan ixtiyoriylik asosida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni o‘z faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlarni (foydani) o‘z qatnashchilari (a’zolari) o‘rtasida taqsimlamaydigan o‘zini o‘zi boshqarish tashkilotidir.

Nodavlat notijorat tashkiloti jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini, boshqa demokratik qadriyatlarni himoya qilish, ijtimoiy, madaniy va ma’rifiy maqsadlarga erishish, ma’naviy va boshqa nomoddiy ehtiyojlarni qondirish, xayriya faoliyatini amalga oshirish uchun hamda boshqa ijtimoiy foydali maqsadlarda tuziladi.

O‘z ustaviga va O‘zbekiston Respublikasining qonunchiligiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi hududida hamda bitta yoki undan ko‘proq chet el davlati hududida faoliyat olib borishi mumkin bo‘lgan xalqaro tashkilot xalqaro nodavlat notijorat tashkiloti deb hisoblanadi.

Nodavlat notijorat tashkilotining ta’sis hujjatlari quyidagilardan iborat:

muassislar (a’zolar) tomonidan tasdiqlangan ustav;

qatnashchilar tomonidan tuzilgan ta’sis shartnomasi va ular tasdiqlagan ustav — uyushma (ittifoq) uchun.

Nodavlat notijorat tashkiloti ta’sis hujjatlarining talablari nodavlat notijorat tashkilotining o‘zi uchun, uning muassislari va qatnashchilari (a’zolari) uchun majburiydir.

Ta’sis shartnomasida taraflar (muassislar) nodavlat notijorat tashkilotlari uyushmasini (ittifoqini) tuzish majburiyatini oladilar, uni tuzish sohasida birgalikda faoliyat ko‘rsatish tartibini, unga o‘z mol-mulkini berish hamda uning faoliyatida ishtirok etish, nodavlat notijorat tashkiloti faoliyatini boshqarish, muassislarning uning tarkibidan chiqish shartlarini belgilab beradilar. Ta’sis shartnomasiga muassislarning kelishuviga binoan boshqa shartlar ham kiritilishi mumkin.

O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 20 moddasiga ko`ra nodavlat notijorat tashkilotini qayta tashkil etish uning yuqori organi qaroriga binoan birlashish, qo`shilish, bo`linish, ajralib chiqish va o`zgartirish yo`li bilan amalga oshiriladi.

Oʻzbekiston Respublikasida faoliyat yuritayotgan xalqaro nodavlat notijorat tashkilotlari, xalqaro hamda chet el nodavlat notijorat tashkilotlarining vakolatxonalari va filiallari Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligida roʻyxatdan oʻtkaziladi.

Nodavlat notijorat tashkiloti qonun bilan taqiqlanmagan hamda o‘zining ta’sis hujjatlarida nazarda tutilgan maqsadlarga muvofiq bo‘lgan faoliyatning har qanday turini amalga oshirishi mumkin.

O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 36 moddasiga ko`ra nodavlat notijorat tashkilotini tugatish uning yuqori organi qaroriga binoan yoki sud tartibida amalga oshiriladi.

Nodavlat notijorat tashkilotining muassislari, qatnashchilari (a’zolari) yoki nodavlat notijorat tashkilotini tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilgan organ davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi adliya organi bilan kelishgan holda tugatish komissiyasini tayinlaydi. Nodavlat notijorat tashkilotini tugatish qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi. Kreditorlarning talablari qondirilgandan keyin qolgan mol-mulk tashkilot qatnashchilari (a’zolari), shuningdek rahbar organlarning a’zolari yoki nodavlat notijorat tashkilotlarining xodimlari o‘rtasida taqsimlanishi mumkin emas hamda undan belgilangan tartibda foydalaniladi.

O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 34 moddasiga ko`ra nodavlat notijorat tashkilotining faoliyati u O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunchiligini buzgan taqdirda sud tomonidan to‘xtatib qo‘yilishi mumkin.

Nodavlat notijorat tashkiloti tomonidan nodavlat notijorat tashkilotlari to‘g‘risidagi qonunchilik buzilgan, shuningdek ustav maqsadlariga zid harakatlar sodir etilgan taqdirda prokuratura organlari yoki adliya organlari ko‘rsatilgan qoidabuzarliklar to‘g‘risida mazkur nodavlat notijorat tashkilotining rahbar organlariga taqdimnoma kiritadi hamda bu qoidabuzarliklarni bartaraf etish muddatini belgilaydi. Agar bu qoidabuzarliklar belgilangan muddatda bartaraf etilmasa, nodavlat notijorat tashkilotining faoliyati prokuratura va adliya organlarining taqdimnomasi asosida sudning qarori bilan olti oygacha bo‘lgan muddatga to‘xtatib qo‘yiladi.

O‘zbekiston Respublikasining hududida favqulodda holat joriy etilgan taqdirda nodavlat notijorat tashkilotining faoliyatini to‘xtatib qo‘yish tartibi qonunchilik bilan belgilanadi.

O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 34 moddasiga ko`ra nodavlat notijorat tashkiloti qonunchilikka muvofiq o‘z ustav maqsadlariga mos keladigan doiralarda tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanishi mumkin.

O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 25 moddasiga ko`ra O`zbekiston Respublikasi  "Nodavlat notijorat tashkilotlari to`g`risida"gi Qonunning 34 moddasiga ko`ra nodavlat notijorat tashkilotining ta’sis hujjatlari O‘zbekiston Respublikasining konstitutsiyaviy tuzumini zo‘rlik bilan o‘zgartirishni, suvereniteti, yaxlitligi va xavfsizligiga putur yetkazishni, fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini kamsitishni, urushni, ijtimoiy, milliy, irqiy va diniy adovatni targ‘ib qilishni, fuqarolarning sog‘lig‘i va ma’naviyatiga tajovuz qilishni maqsad qilib qo‘ygan bo‘lsa;

hujjatlar ro‘yxat bo‘yicha to‘liq taqdim etilmagan yoki ular lozim darajada rasmiylashtirilmagan bo‘lsa;

hujjatlar ustav qabul qilingan paytdan boshlab ikki oylik muddat o‘tganidan keyin taqdim etilgan bo‘lsa;

ilgari xuddi shu nomdagi nodavlat notijorat tashkiloti ro‘yxatdan o‘tkazilgan bo‘lsa;

nodavlat notijorat tashkilotini tuzishning qonunda belgilangan tartibi buzilgan bo‘lsa yoki uning ta’sis hujjatlarida qonunga nomuvofiqliklar bo‘lsa;

ro‘yxatdan o‘tkazish uchun taqdim etilgan ta’sis hujjatlarida atayin noto‘g‘ri ma’lumotlar keltirilganligi aniqlangan bo‘lsa;

nodavlat notijorat tashkilotining nomi yoki ramziy belgilari ma’naviyatga fuqarolarning milliy va diniy tuyg‘ulariga daxl qilsa;

nodavlat notijorat tashkilotining ta’sis hujjatlarida harbiylashtirilgan birlashmalar tuzish nazarda tutilgan bo‘lsa, rad etilishi mumkin.

— Oʻzbekiston Respublikasidagi barcha korxonalar uchun belgilab qoʻyilgan bojxona va soliq imtiyozlari bilan bir qatorda toʻgʻridan toʻgʻri xususiy xorijiy investitsiyalar jalb etayotgan quyidagi iqtisodiyot tarmoqlari korxonalari uchun qator imtiyozlar mavjud:

1.         Radioelektron sanoat buyumlari va kompyuter hamda hisoblash texnikalari uchun butlovchi qismlar ishlab chiqarish.

2.         Yengil sanoat:

3.         Ipakchilik sanoati:

4.         Qurilish materiallari sanoati:

5.         Parranda goʻshti va tuxum yetishtirish.

6.         Oziq-ovqat sanoati:

7.         Sut-goʻsht mahsulotlari sanoati:

8.         Kimyo-farmatsevtika sanoati:

Ushbu korxonalar asosiy faoliyati boʻyicha daromad soligʻi, mol-mulk soligʻi, ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish va hududlarni obodonlashtirishdan olinadigan soliq, ekologiya soligʻi, mikrofirma va kichik korxonalar uchun yagona soliq, shuningdek Respublika yoʻl fondiga majburiy toʻlovlar toʻlashdan ozod etiladi.

Qayd etilgan soliq imtiyozlari toʻgʻridan-toʻgʻri shaxsiy xorijiy sarmoyalar quyidagi hajmda jalb etilganda taqdim etiladi:

— 300 ming AQSH dollaridan 3 mln. dollargacha — 3 yil muddatga;

— 3 mln. AQSH dollardan 10 mln. dollargacha — 5 yil muddatga;

— 10 mln. AQSH dollaridan ortiq — 7 yil muddatga.

Bunda qayd etilgan soliq imtiyozlari quyidagi shartlarda taqdim etiladi:

— yuqorida qayd etilgan korxonalarni mehnat koʻp hududlar — Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Jizzax, Qashqadaryo, Sirdaryo, Surxondaryo, Xorazm viloyatlari, shuningdek Navoiy, Andijon, Namangan va Fargʻona viloyatlari qishloq aholi punktlarida joylashtirish;

— xorijiy sarmoyadorlar tomonidan shaxsiy toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalarni jalb qilishni Oʻzbekiston Respublikasi kafolatlarini taqdim etmagan holda amalga oshirish;

— xorijiy ishtirokchilarning korxona Ustav kapitalidagi hissasi 50 foizdan kam boʻlmasligi kerak;

— qayd etilgan korxonalar davlat roʻyxatidan oʻtkazilgandan soʻng shaxsiy toʻgʻridan-toʻgʻri sarmoyalar kiritish;

— xorijiy sarmoyalarni erkin konvertatsiya qilinadigan valyuta yoki yangi zamonaviy texnologik uskuna koʻrinishida kiritish;

— ushbu imtiyozlar taqdim etilishi natijasida olingan daromadni ulardan foydalanish muddati davomida korxonani yanada rivojlantirish uchun qayta sarmoya kiritishga yoʻnaltirish.

Bundan tashqari, 2003-yil 1-iyulidan 2009-yil 1-yanvariga qadar “Oʻzbekengilsanoat” DAK xorijiy investitsiyaoar ishtirokidagi ishlab chiqarish korxonalari (tayyor kiyimlar (tikuvchilik, toʻqimachilik va teri mahsulotlari), paypoq va poyabzal ishlab chiqarishga ixtisoslashgan hozirgi “Oʻzengilsanoat” uyushmasi) byudjetga barcha turdagi soliq va yigʻimlar toʻlashdan ozod etiladi, qoʻshimcha qiymat soligʻi bundan mustasno.

— Baʼzi hollarda tuzilayotgan sarmoya shartnomalari asosida xorijiy sarmoyadorlarga qoʻshimcha kafolatlar va qoʻyidagi tarmoqlarga sarmoya kiritishda huquqlarni himoya qilishga doir chora-tadbilar taqdim etilishi mumkin:

— barqaror iqtisodiy oʻsish, mamlakat iqtisodiyotining progressiv tarkibiy oʻzgarishlarini taʼminlovchi ustuvor tarmoqlar;

— respublika eksport salohiyatini mustahkamlash va kengaytirish, uning dunyoning xoʻjalik faoliyatiga integratsiyasini taʼminlovchi ustuvor loyihalar;

— Xom-ashyo va materiallarni qayta ishlash, isteʼmol tovarlari va xizmatlarini ishlab chiqarish, aholi bandligini taʼminlashga qaratilgan kichik va oʻrta tadbirkorlik sohalaridagi loyihalar.

Xorijiy sarmoyadorlarga taqdim etiladigan qoʻshimcha kafolatlar va himoya choralari Oʻzbekiston Respublikasi Hukumati tomonidan kafolatlar taqdim etilishi, investitsion loyihalarni moliyalashtirishda yordam koʻrsatish, maxsus soliq va toʻlov rejimini yaratish, loyihalarni amalga oshirish ustidan davlat monitoringini oʻtkazish va qonunchilikka muvofiq boshqa chora-tadbirlar.

Ta’lim oluvchilarning muntazam bilim olishini ta’minlash, ularda bilim olish ehtiyojini kuchaytirish, bazaviy o‘quv, ilmiy va umummadaniy bilimlarni shakllantirish;

ta’lim oluvchilarga milliy an’analar va umuminsoniy qadriyatlar asosida ta’lim berish, milliy hamda umumbashariy qadriyatlarni uyg‘unlashtirish asosida yuksak ma’naviy-axloqiy fazilatlarni qaror toptirish, o‘z Vataniga va xalqiga sodiq fuqaroni shakllantirish;

ta’lim oluvchilarning alohida ijobiy xususiyatlari va qobiliyatlarini aniqlash, qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish, ularning yuksak darajada ta’lim olishi, ijodiy imkoniyatlarini rivojlantirishi va ro‘yobga chiqarishi uchun shart-sharoit yaratib berish;

ta’lim oluvchilarda mehnat qilish va mustaqil ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini shakllantirish, ularni kasbiy yo‘naltirishga va kasb tanlashiga ko‘maklashish;

ta’lim jarayoniga yuqori malakali pedagog va boshqa kadrlarni, shu jumladan xorijiy mutaxassislarni jalb etish, ta’lim jarayonini samarali tashkil etish uchun ularga zarur shart-sharoitlar yaratish;

o‘qish muddati va shartlari, to‘lov miqdori, tomonlarning huquq va majburiyatlari hamda boshqa shartlar belgilangan shartnomaga muvofiq ta’lim oluvchilarning ota-onalari yoki boshqa qonuniy vakillari bilan ishlarni tashkil etish;

ta’lim dasturlarining belgilangan darajasini amalga oshirish uchun o‘quv binolarini zarur darsliklar, o‘quv-metodik adabiyotlar va boshqa vositalar hamda jihozlar bilan ta’minlash;

ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalarning qobiliyatli va iqtidorli farzandlarini tanlov asosida bepul o‘qishga qabul qilish orqali ularning sifatli bilim olishlariga va jamiyatga uyg‘unlashuviga ko‘maklashish.

O‘quv yilining davomiyligi — 34 hafta;

o‘quv haftasining davomiyligi — 6 kun;

dars mashg‘ulotining davomiyligi — 45 daqiqa;

dars mashg‘ulotlari oralig‘idagi tanaffusning davomiyligi — 5 daqiqa, katta tanaffusning davomiyligi 15 daqiqa.

Mehnat to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlari va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarda bayram (ishlanmaydigan) kuni deb belgilangan kunlarda dars mashg‘ulotlari o‘tkazilmaydi.

Ta’lim oluvchilar bilan guruh bo‘yicha va yakka tartibda mashg‘ulotlar olib borish orqali tashkil etiladi.

Davlat ta’lim standartlari asosida ixtiyoriy ravishda ta’lim olish;

nodavlat umumta’lim tashkilotining ta’lim jarayoni va ish faoliyatini takomillashtirishga oid takliflar berish;

davlat umumta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun tashkil etiladigan ko‘rik-tanlovlar va sport musobaqalarida ishtirok etish.

Ta’lim oluvchilar qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.

Nodavlat umumta’lim tashkilotining ichki tartib-qoidalariga, odob-axloq qoidalariga rioya qilishga;

nodavlat umumta’lim tashkilotining moddiy-texnik bazasidan samarali foydalanish va uni asrab-avaylashga majbur.

Ta’lim oluvchilar qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlarni ham olishi mumkin.

Ta’lim jarayonini davlat ta’lim standartlari hamda belgilangan tartibda tasdiqlangan o‘quv rejalari va dasturlari asosida tashkil etishga;

pedagog odob-axloq qoidalariga qat’iy rioya qilishga;

dars mashg‘ulotlarini yuqori saviyada olib borish, ta’lim mazmunini takomillashtirish, o‘qitish vositalarini yaratishda faol qatnashishga;

ta’lim oluvchilarning qadr-qimmatiga hurmat bilan munosabatda bo‘lish, ularda mehnatsevarlik, ezgulik, mehr-shafqat kabi fazilatlarni shakllantirish, o‘quvchilarni ona Vatanga sadoqat, davlat tiliga, milliy va umuminsoniy, tarixiy va madaniy qadriyatlarga, ota-onaga va o‘zidan katta yoshdagilarga hurmat, atrof-muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish ruhida tarbiyalashga;

o‘zining nazariy bilim darajasini, pedagogik mahorati va kasb malakasini uzluksiz ravishda oshirib borish va o‘z ustida muntazam ishlashga;

ta’lim jarayoni va o‘quv-uslubiy ishlarni takomillashtirish yuzasidan takliflar ishlab chiqishga;

ta’lim oluvchilarning ota-onalari bilan muntazam hamkorlikni yo‘lga qo‘yishga majbur.

Pedagog xodimlar qonunchilik hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatni ham olishi mumkin.

Tashkilot rahbari nomiga ariza;

o‘quvchining tug‘ilganlik haqidagi guvohnomasi nusxasi;

ota-onalarning fuqarolik pasporti (fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida yashash guvohnomasi) nusxasi;

o‘quvchining sog‘ligi to‘g‘risida tibbiy ma’lumotnoma;

o‘quvchining 3,5 x 4,5 sm hajmdagi 4 dona rangli fotosurati.