Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrda 387-son qarori bilan tasdiqlangan “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish Qoidalari”ning  198-bandiga binoan, takroriy guvohnoma olishni xohlovchi shaxs dalolatnoma yozuvlarini qayd etgan FHDY organiga bevosita yoki oʻzi doimiy yashayotgan yoki vaqtincha turgan joydagi FHDY organiga ariza bilan murojaat qilishi mumkin.

• Nikoh nikohga kirmoqchi bo'lganlar ariza bergan kundan boshlab bir oy o'tgach, nikohga kirayotgan shaxslardan birining yashash joyidagi FHDYO organi tomonidan qayd etiladi.
• Maxsus holatlarda, istisno tariqasida (agar ota-onalar va turmush qurayotgan yoshlar o 'zbekiston Respublikasining turli mintaqalarida yoki undan tashqarida yashasa) turmush qurayotgan shaxslarning iltimosiga va ota yoki onaning yozma arizasiga ko' ra, nikoh ota-onaning yoki ulardan birining yashash joyidagi FHDYO organida ro 'yxatdan o' tkazilishi mumkin.

Oila kodeksining 43-modda binoan Er-xotindan birining arizasi boʻyicha fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida nikohdan ajratish

Agar er-xotindan biri:

sud tomonidan bedarak yoʻqolgan deb topilgan boʻlsa;

sud tomonidan ruhiyati buzilishi (ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi) sababli muomalaga layoqatsiz deb topilgan boʻlsa;

sodir qilgan jinoyati uchun uch yildan kam boʻlmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilingan boʻlsa, oʻrtada voyaga etmagan bolalari borligidan qati nazar, er-xotindan birining arizasiga koʻra ular fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida nikohdan ajratiladi.

 Agar bolalar haqida, er-xotinning birgalikdagi umumiy mol-mulkini boʻlish haqida yoki yordamga muhtoj, mehnatga layoqatsiz er (xotin)ga taʼminot berish uchun mablagʻ toʻlash haqida nizo mavjud boʻlsa, ular nikohdan sud tartibida ajratiladi.

Oila kodeksi  151-moddasiga asosan Farzandlikka olish bolani farzandlikka olishni istagan shaxslarning (shaxsning) arizasiga koʻra, vasiylik va homiylik organlarining farzandlikka olishning asosliligi va farzandlikka olinayotgan bola manfaatlariga toʻgʻri kelishi haqidagi xulosasi hisobga olingan holda sud tomonidan amalga oshiriladi.

Fuqarolik protsessual kodeksining 298-modda.

Farzandlikka olish toʻgʻrisidagi ariza bolani farzandlikka olishni istagan Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolari tomonidan farzandlikka olinayotgan bolaning yashash (turgan) joyidagi fuqarolik ishlari boʻyicha tumanlararo, tuman (shahar) sudiga beriladi.

Oʻzbekiston Respublikasi fuqarosi boʻlgan bolani farzandlikka olishni istovchi Oʻzbekiston Respublikasi hududidan tashqarida doimiy yashayotgan Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolari, chet el fuqarolari yoki fuqaroligi boʻlmagan shaxslar farzandlikka olish toʻgʻrisidagi arizani farzandlikka olinayotgan bolaning yashash (turgan) joyidagi tegishincha Qoraqalpogʻiston Respublikasi sudiga, viloyatlar yoki Toshkent shahar sudlariga beradi.

OK 164-modda. Sudning farzandlikka olish toʻgʻrisidagi hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirgan kundan boshlab oʻn kun ichida fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlari farzandlikka olinayotganning tugʻilishi qayd etilgan daftarga zarur oʻzgartirishlar kiritishi lozim.

Farzandlikka oluvchilar bolaning tugʻilishi yozilgan daftarga, agar bu haqda sudning hal qiluv qarorida koʻrsatilgan boʻlsa, uning ota-onasi deb yozilishi kerak.

Zarur hollarda bolaning familiyasi, ismi, otasining ismigina emas, balki tugʻilgan sanasi ham bir yildan ortiq boʻlmagan farq bilan oʻzgartiriladi. Agar bola oʻn yoshdan oshmagan boʻlsa, tugʻilgan joyi ham Oʻzbekiston Respublikasi doirasida oʻzgartirilishi mumkin.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi 387-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalari”ning 63-bandi: Farzandlikka olish haqida oʻzgartirishlar kiritish sudning hal qiluv qarori asosida tugʻilganlik haqidagi dalolatnoma yozuvini qayd etgan FHDY organida, farzandlikka olingan bolaning tugʻilgan joyi oʻzgartirilganda esa — farzandlikka oluvchilar doimiy yashaydigan yoki vaqtincha turadigan joydagi FHDY organi tomonidan amalga oshiriladi.

Farzandlikka olinayotgan bolaning tugʻilganligi toʻgʻrisidagi yozuvlar daftariga zarur oʻzgartirishlar FHDY organlari tomonidan, farzandlikka olish toʻgʻrisidagi sudning hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirgan kundan boshlab oʻn kun mobaynida kiritiladi. FHDY organiga koʻrsatib oʻtilgan muddat tugagandan keyin murojaat qilingan taqdirda sud qarorida ushbu qaror oʻz kuchini yoʻqotmaganligi haqida yozuv boʻlishi kerak.

Yuqoridagi qarorning 64-bandiga asosan farzandlikka olishni rasmiylashtirishda FHDY organiga quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:

sudning qonuniy kuchga kirgan farzandlikka olish haqidagi qaroridan koʻchirma;

farzandlikka olinayotgan bolaning tugʻilganlik haqidagi guvohnomasi;

farzandlikka oluvchi(lar)ning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etiladi.

BHM 15 foizi.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 01.07.2012-yildagi “Gerbli guvohnomalar berganlik uchun gerb yig‘imi miqdorini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori.

(FHDY) organlarining arxiv ma’lumotlarini raqamlashtirish natijasida turli yillar davomida bir xil seriya va raqamli tug‘ilganlik haqidagi guvohnomalar rasmiylashtirib berilgan holatlarda.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 01.07.2012-yildagi “Gerbli guvohnomalar berganlik uchun gerb yig‘imi miqdorini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 119-sonli qarori.

 Tug‘ilganlik hamda o‘lim haqidagi dalolatnoma yozuvlari tuziladi.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 387-son qarori.

- Loaqal bittasi qayd qilingan boshqa nikohda turgan shaxslar o‘rtasida;

-  Nasl-nasab shajarasi bo‘yicha to‘g‘ri tutashgan qarindoshlar o‘rtasida, tug‘ishgan va o‘gay aka-ukalar bilan opa-singillar o‘rtasida, shuningdek farzandlikka oluvchilar bilan farzandlikka olinganlar o‘rtasida;

- Loaqal bittasi ruhiyat buzilishi (ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi) sababli sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan shaxslar o‘rtasida nikoh tuzishga yo‘l qo‘yilmaydi.

Asos: O’zbekiston Respublikasi Oila kodeksi

Bir oy ichida almashtirishi zarur.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 387-son qarori.

Fuqarolik holatini qayd etish fuqarolarning huquq va burchlari paydo bo‘lishiga sabab bo‘lib xizmat qiluvchi gerbli guvohnoma berish uchun asos bo‘ladi.

Tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma — bolaning tug‘ilganligini, uning ota-onasi kim ekanligini tasdiqlovchi yagona hujjatdir.

Nikoh qayd etilganligi haqida guvohnoma — nikohdan o‘tgan shaxslarning
er-xotinligini tasdiqlovchi va ular o‘rtasida o‘zaro huquq va majburiyatlarning vujudga kelganligini ifodalovchi hujjatdir.

Nikohdan ajralganlik haqida guvohnoma — nikohda bo‘lgan shaxslarning nikohi tugatilganligini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi.

O‘lim to‘g‘risidagi guvohnoma — shaxsning o‘limini va uning huquqiy layoqati tugatilganligini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi 387-son qarori.

Farzandlikka olishni rasmiylashtirishda FHDY organiga:

sudning qonuniy kuchga kirgan farzandlikka olish haqidagi qaroridan ko‘chirma;

farzandlikka olinayotgan bolaning tug‘ilganlik haqidagi guvohnomasi;

farzandlikka oluvchi(lar)ning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etiladi.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi 387-son qarori.

Familiya, ism, ota ismini o‘zgartirish to‘g‘risidagi arizaga quyidagilar ilova qilinadi:

ariza beruvchining tug‘ilganlik haqidagi guvohnomasi;

agar ariza beruvchi nikohda turgan bo‘lsa, u holda nikoh tuzilganligi haqidagi guvohnomasi, agar nikohdan ajratilgan bo‘lsa, nikohdan ajralganlik haqidagi guvohnomasi;

agar ariza beruvchining voyaga yetmagan bolalari bo‘lsa, u holda bolalarining tug‘ilganlik haqidagi guvohnomalari;

ariza beruvchining pasportidan yoki shaxsini tasdiqlovchi boshqa hujjatidan ko‘chirma;

agar ariza beruvchi voyaga yetmagan yoki sud qarori bilan muomalaga layoqatsiz deb topilgan bo‘lsa, u holda ota-onasining yoxud vasiy yoki homiyning arizasi;

1 dona (3x4 o‘lchamli) fotosurat.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 14-noyabrdagi 387-son qarori.

Bolaning tug‘ilganligini qayd etishda unga familiya ota-onasining kelishuviga ko‘ra ota yoki onaning familiyasi, shuningdek milliy an’analarga muvofiq ota yoki ona tomonidan boboning ismi bo‘yicha beriladi. Kelishuv bo‘lmagan taqdirda nizolar vasiylik va homiylik organi, konsullik okrugida esa — konsul tomonidan hal etiladi.

Bolaga ism ota-onaning roziligiga ko‘ra beriladi. Bolaga qo‘shaloq ism berishga yo‘l qo‘yiladi (Saidahmadxo‘ja, To‘xtamurodjon, Gulira’no, Mirzaolim, Mirzo Ulug‘bek, Roza-Mariya). Bolaning manfaatlaridan kelib chiqqan holda, unga kelgusida uning sha’ni va qadrini kamsitishi mumkin bo‘lgan ism berilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Bola ismiga doir kelishuv mavjud bo‘lmaganda paydo bo‘lgan kelishmovchilik vasiylik va homiylik organi tomonidan hal etiladi.

Bolaning ota ismi uning otasining ismiga ko‘ra beriladi. Otasi haqida ma’lumotlar tug‘ilganlik haqida dalolatnoma yozuvi va guvohnomada yozuvlar shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar asosida o‘zgartirishsiz yoziladi. Tug‘ilganlik haqidagi dalolatnoma yozuvida “Otasi” va “Onasi” ustunlarini ochiq qoldirish qat’iyan man etiladi.

FHDY organlarining vazifasi jismoniy va yuridik shaxslarga fuqarolik xolatlari dalolatnomalarini qayd etish bo‘yicha davlat xizmatlarini kursatishdir. FHDY arxivlarining vazifasi jismoniy va yuridik shaxslarga ko‘chirma, nusxa va boshqa ma’lumotnomalar berish yo‘li bilan davlat xizmatlarini ko‘rsatishdir.

fuqarolik xolati dalolatnoma yozuvlariga o‘zgartirish, tuzatish va qo‘shimchalar kiritadi;

fuqarolik xolati dalolatnoma yozuvlarining xisobini yuritadi;

fuqarolik xolati dalolatnoma yozuvlarini va qonunda belgilangan boshqa

xujjatlarni saqlanishini taminlaydi;

fuqarolarga (o‘zlariga nisbatan tuzilgan dalolatnoma yozuvlari bo‘yicha)

fuqarolik xolati dalolatnoma yozuvlari qayd qilinganligi haqida guvoxnomalar, zarur xollarda takroriy guvoxnomalar va ma’lumotnomalar beradi;

Qonun xujjatlarida nazarda tutilgan xollarda jismoniy va yuridik shaxslardan fuqarolik xolati dalolatnoma yozuvlarini qayd etish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar va xujjatlarni talab qilib olish;

Vazirlik va xududiy adliya organlariga FHDY soxasini takomillashtirish yuzasidan takliflar kiritish;

O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi bilan kelishgan xolda Vazirlik tomonidan tasdiqlanadigan jismoniy shaxslarga ko‘rsatiladigan pulli xizmatlar ro‘yxatlariga muvofiq fuqarolarga pullik xizmatlar ko‘rsatish.

FHDY organlari qonun xujjatlarida nazarda tutilgan boshqa xuquqlarga ham ega.

onaning familiyasi, ismi, otasining ismi, yashash joyi, tug‘ilgan sanasi,millati, fuqaroligi, oilaviy axvoli, ma’tlumoti;

bolaning tug‘ilgan vaqti, sanasi va joyi, jinsi, vazni, bo‘yi;

xomiladorlik muddati, xisob bo‘yicha nechanchi xomiladorlik;

bolaning tirik tug‘ilganligi mezonlari (nafas olishi, yurak urishi, kindik pulsatsiyasi, muskullarning beixtiyoriy qisqarishi);

tibbiy maʼlumotnomaning berilgan vaqti, tartib raqami va tibbiyot muassasasining nomi tug‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatilishi zarur.

Bola tug‘ilgandigi tug‘risidagi ma’tlumotnoma tibbiyot muassasasi mansabdor shaxsi tomonidan imzolanadi va muxr bilan tasdiqlanadi.

Tibbiyot muassasasi (tug‘ruqxona, shifoxona tug‘ruq bo‘limi, oilaviy poliklinika) bola va unga beriladigan familiya, ism va ota ismi, ota-ona va ularning nikohi, bola ro‘yxatga qo‘yiladigan poliklinika va ichki ishlar bo‘limi, navbatga qo‘yiladigan davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti haqidagi barcha ma’lumotlarni elektron tibbiy ma’lumotnomani shakllantirish uchun maxsus elektron blankka kiritadi va avtomatik ravishda fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish bo‘limiga (keyingi o‘rinlarda — FHDY bo‘limi) “Tug‘ilish va o‘limni, shu jumladan perinatal o‘limni elektron ro‘yxatga olish” avtomatlashtirilgan axborot tizimi orqali yuboradi.

tibbiyot muassasalari ona ro‘yxatda turgan poliklinikaga (ro‘yxatda turmagan taqdirda doimiy yoki vaqtincha ro‘yxatda turgan yashash manzilidagi poliklinikaga) bolani ro‘yxatga qo‘yadi va ariza beruvchiga bola ro‘yxatga qo‘yilgan poliklinika haqida SMS-xabar yuboradi

farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa pulini rasmiylashtiradi va xizmat natijasi bo‘yicha ariza beruvchiga SMS-xabar yuboradi;

har bir to‘lov oyi boshida o‘tgan oyda to‘langan farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqalarning umumiy summasidan kam bo‘lmagan miqdordagi mablag‘larni aksiyadorlik tijorat “Xalq banki”ning (keyingi o‘rinlarda — Xalq banki) hisobvarag‘iga moliyalashtiradi;

farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa puli Xalq banki tomonidan to‘langandan, shu jumladan arizachining bank plastik kartasiga yo‘llangandan so‘ng, to‘lov amalga oshirilganligi haqida ariza beruvchiga SMS-xabar yuboradi;

Bir martalik nafaqa miqdoridan bolani doimiy ro‘yxatga qo‘yish bo‘yicha davlat xizmatini ko‘rsatganlik uchun O‘zbekiston Respublikasining “Davlat boji to‘g‘risida”gi Qonunida belgilangan bazaviy hisoblash miqdorining 2 foizi miqdoridagi davlat boji chegirib qolinadi.

voyaga yetmagan vafot etgan shaxsga nisbatan FHDY bo‘limida tug‘ilganlik haqida dalolatnoma yozuvi qayd etilmaganda;

o‘lim holatini sudning fuqaroni vafot etgan deb e’lon qilish to‘g‘risidagi hal qiluv qaroriga asosan qayd qilishda;

o‘limi qonunchilikda belgilangan muddatlarda qayd etilmagan shaxslarning o‘limini qayd etishda;

shaxsi aniqlanmaganlarning o‘limini qayd etishda;

O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami bo‘lmagan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning o‘limini qayd etishda.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga va boshqa qonun hujjatlariga amal qiladi.

O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi chet elda tug‘ilgan va uning tug‘ilganligi konsullik muassasasi tomonidan qayd etilmagan taqdirda, tug‘ilganlik haqidagi dalolatnoma yozuvi, fuqarolarning doimiy (vaqtincha) ro‘yxatdan o‘tgan joyidan qat’i nazar, FHDY organi tomonidan xorijiy davlatning vakolatli organlari tomonidan berilgan va belgilangan tartibda legalizatsiya qilingan yoki apostil qo‘yilgan bola tug‘ilganligini tasdiqlovchi tibbiy hujjat taqdim etilgandan keyin qayd qilinadi.

Asos: Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 20-oktabrdagi 550-son qarori.

Fuqarolarga dalolatnoma yozuvlaridan nusxalar berilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.

FHDY bo‘limlari arxivlari va hududiy adliya organlari FHDY arxivlari hisoblanadi.

Vazirlar Mahkamasining 2019-yilning 15-fevraldagi 134-son qarori bilan tasdiqlangan fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish va notarial organlar sohasida hamda rasmiy hujjatlarga apostil qo‘yish bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatishning ma’muriy reglamentlarini tasdiqlash to‘g‘risidaqarorga asosan:

Ariza beruvchi o'lim ro'yxatga olinganligi haqida ma'lumotnomani olish uchun istalgan Davlat xizmatlari markaziga murojaat qiladi yoki YIDXPda davlat xizmatidan elektron shaklda foydalanish uchun ro‘yxatdan o‘tadi.

Vazirlar Mahkamasining 2019-yilning 15-fevraldagi 134-son qarori bilan tasdiqlangan fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish va notarial organlar sohasida hamda rasmiy hujjatlarga apostil qo‘yish bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatishning ma’muriy reglamentlarini tasdiqlash to‘g‘risidaqarorga asosan:

pasport nusxasi;

ariza beruvchi ishonchnoma asosida harakat qilayotganda — ishonchnoma nusxasi;

marhum nomidan amalga oshirilgan notarial harakatlar haqida arxiv hujjatlari olinayotganda — marhumning o‘limi haqida guvohnoma va ariza beruvchining marhumga qarindoshligini tasdiqlovchi hujjatlar;

ariza beruvchi vasiyatnomaga asosan merosxo‘r bo‘lganda — vasiyatnoma va marhumning o‘limi haqida guvohnoma nusxalari, ariza beruvchi qonuniy vakil bo‘lsa — uni tasdiqlovchi hujjat nusxasi ilova qilinadi.

Ariza beruvchi taqdim etgan hujjatlar nusxalari Davlat xizmatlari markazi xodimlari tomonidan ularning asl nusxalaridan olinishi lozim.

Ariza beruvchi tomonidan YIDXP orqali murojaat qilingan taqdirda hujjatlarning asli talab etilmaydi. Bunda ushbu ma’lumotlar idoraviy notarial arxiv xodimlari tomonidan so‘rov yuborish va idoralararo elektron hamkorlik orqali tekshiriladi.

Vazirlar Mahkamasining 2019-yilning 15-fevraldagi 134-son qarori bilan tasdiqlangan fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish va notarial organlar sohasida hamda rasmiy hujjatlarga apostil qo‘yish bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatishning ma’muriy reglamentlarini tasdiqlash to‘g‘risidaqarorga asosan:

YIDXP orqali murojaat qilinganda arxiv hujjati elektron shaklda vakolatli shaxsning ERIsi bilan tasdiqlangan holda ariza beruvchining elektron pochtasiga yuboriladi. Notarial tasdiqlangan hujjatlarning dublikatlari ariza beruvchining talabiga ko‘ra qog‘oz shaklda vakolatli organ tomonidan tasdiqlangan holda kuryerlik xizmati orqali yuborilishi mumkin.

Vazirlar Mahkamasining 2019-yilning 15-fevraldagi 134-son qarori bilan tasdiqlangan fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish va notarial organlar sohasida hamda rasmiy hujjatlarga apostil qo‘yish bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatishning ma’muriy reglamentlarini tasdiqlash to‘g‘risidaqarorga asosan:

So‘rovnomada ishonchsiz ma’lumotlar ko‘rsatilganligi, shuningdek tegishli hujjatlarning to‘liq taqdim etilmaganligi davlat xizmati ko‘rsatishni rad etish uchun asos hisoblanadi.

Davlat xizmatlarini ko‘rsatishni boshqa asoslar bo‘yicha rad etish taqiqlanadi.

BHMning 7 baravaridan 15 baravarigacha (2 mln 380 ming so‘mdan 5 mln 100 ming so‘mgacha) jarima solishga sabab bo‘ladi.

Ushbu qilmish ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin sodir etilgan bo‘lsa 2-yilgacha axloq tuzatish ishlari bilan jazolanadi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

Jazoni ijro etish muassasalarida jazoni o‘tayotgan shaxslar bilan nikohni qayd etish shu muassasa joylashgan hududdagi FHDY organlari tomonidan amalga oshiriladi.

Mahkum bilan nikohga kirishni xohlovchi shaxs nikohga kirish haqidagi maxsus blankdagi arizaning o‘ziga taalluqli qismini to‘ldirib, doimiy (vaqtincha) ro‘yxatdan o‘tgan joyidan qat’i nazar, FHDY organiga topshiradi. FHDY organi arizada keltirilgan ma’lumotlarni ariza beruvchining shaxsini tasdiqlovchi hujjati bilan solishtiradi, arizada qayd etilgan ma’lumotlarning to‘g‘riligini va arizachining imzosini tasdiqlaydi va unga arizani qaytaradi. Shundan so‘ng mahkum bilan nikohga kirishni xohlovchi shaxs bu arizani mahkumga berishi uchun jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyatiga topshiradi.

Mahkum bilan nikohga kirish haqidagi arizani olgandan keyin jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyati uni tegishli joyini to‘ldirish uchun mahkumga taqdim etadi. Jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyati to‘ldirilgan arizadagi ma’lumotlarni mahkumning shaxsiy yig‘majildidagi ma’lumotlar (mahkumning shaxsini tasdiqlovchi hujjati bo‘lmagan taqdirda ham) bilan solishtiradi, ularning haqiqiyligini va imzosini tasdiqlaydi hamda arizani jazoni ijro etish muassasasi joylashgan mazkur hududdagi FHDY organiga yuboradi.

Bunda ariza FHDY organi tomonidan ro‘yxatdan o‘tkazilgandan keyin shu kunning o‘zida nikohga kiruvchi mahkumning tibbiy tekshiruvdan o‘tishi uchun yo‘llanma va nikohni qayd etish vaqtini belgilash to‘g‘risidagi xabarnoma jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyatiga yuboriladi.

Jazoni o‘tash muassasalari ma’muriyati mahkumni nikohdan oldin tibbiy ko‘rikdan belgilangan tartibda o‘tkazadi.

Mahkum bilan nikohni qayd etish FHDY organi bilan kelishilgan holda jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyati tomonidan ajratilgan binoda nikohga kiruvchi shaxslarning ishtirokida amalga oshiriladi.

Mahkum bilan nikohga kiruvchi shaxsga FHDY organi tomonidan nikoh qayd etilganligi haqida guvohnoma beriladi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

Agar ota-onalari o‘rtasida nikoh qayd etilmagan bo‘lsa (tug‘ilishni qayd etishda onasi ishtirok etmagan taqdirda) bolaning otasi haqidagi yozuv onaning notarial yoki tibbiy muassasa tomonidan tasdiqlangan arizasi bo‘yicha amalga oshiriladi.

Bunda bola otasining familiyasi tug‘ilganligi to‘g‘risidagi dalolatnoma yozuvida onasining familiyasi bo‘yicha, bola otasining ismi, ota ismi va millati onaning ko‘rsatmasi bo‘yicha qayd etiladi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

Topib olingan (tashlab ketilgan) bolaning tug‘ilganligini qayd etish ichki ishlar, vasiylik va homiylik organlari, bola joylashtirilgan muassasa ma’muriyati yoki tibbiyot muassasasining arizasiga binoan amalga oshiriladi. Bolani topib olgan shaxs bu haqda yigirma to‘rt soat mobaynida ushbu tumandagi ichki ishlar organiga yoki vasiylik va homiylik organiga xabar berishi kerak.

Ichki ishlar, vasiylik va homiylik organlari, bola joylashtirilgan muassasa yoki tibbiyot muassasasi ma’muriyati bola topilganidan keyin yetti ish kunidan kechikmagan muddatda FHDY organlariga topib olingan (tashlab ketilgan) bolani qayd etish haqida murojaat etishlari shart.

Topib olingan (tashlab ketilgan) bola tug‘ilganligini qayd etish haqidagi arizada bolaning topib olingan vaqti, joyi va topib olingan paytdagi holati, yoshi, jinsi, vazni va bo‘yi haqidagi ma’lumotlar aniq ko‘rsatilishi zarur.

Topib olingan (tashlab ketilgan) bolaning tug‘ilganlik haqidagi dalolatnoma yozuviga ota-onasining familiyasi, ismi va millati to‘g‘risidagi ma’lumotlar ichki ishlar, vasiylik va homiylik organlari, bola joylashtirilgan muassasa yoki tibbiyot muassasasi ma’muriyatining ko‘rsatmalari asosida kiritiladi. Bunday holda bolaning va uning ota-onasi sifatida ko‘rsatilgan shaxslarning familiyasi bir xilda yoziladi.

Onasi tomonidan tashlab ketilgan bolani qayd etish bola joylashtirilgan tibbiyot muassasasi yoxud bola joylashgan joydagi vasiylik va homiylik organi arizasiga muvofiq, bolaning onasi tomonidan tashlab ketilganidan 7 kun o‘tmasdan amalga oshiriladi. Onasi tomonidan tashlab ketilgan bolani qayd etish uchun arizada bolaning tashlab ketilgan vaqti, joyi va tashlab ketilgan paytdagi holati, yoshi, jinsi, vazni va bo‘yi haqidagi ma’lumotlar aniq ko‘rsatilishi zarur.

Onasi tomonidan tashlab ketilgan bolaning familiyasi, ismi, ota ismi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek ota-ona to‘g‘risidagi ma’lumotlar tug‘ilganlik haqidagi dalolatnoma yozuviga yuqorida ko‘rsatilgan organlarning ko‘rsatmasiga binoan kiritiladi. Bunday holda bolaning va uning ota-onasi sifatida ko‘rsatilgan shaxslarning familiyasi bir xilda yoziladi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

Onasi vafot etganda, u sud tomonidan muomalaga layoqatsiz yoki bedarak yo‘qolgan deb topilganda yoxud onalik huquqlaridan mahrum etilganda, uning yashash joyini belgilashning imkoni bo‘lmaganda voyaga yetmagan bolaga nisbatan otalikni belgilash vasiylik va homiylik organining roziligi bilan otasining arizasiga asosan amalga oshirilishi mumkin.

Bunday holatlarda arizaga quyidagi hujjatlardan biri:

onasining o‘limi haqidagi guvohnoma nusxasi;

onasi muomalaga layoqatsiz deb topilganligi to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi;

onaning onalik huquqidan mahrum etilganligi to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi;

onaning bedarak yo‘qolgan deb topilgani to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi ilova qilinadi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

16 yoshdan oshgan tibbiy muassasadan tashqarida va tibbiy yordamsiz tug‘ilgan bolaga nisbatan tibbiyot muassasasi tomonidan tug‘ilganlik haqidagi ma’lumotnoma rasmiylashtirilmagan shaxslarning tug‘ilganligini qayd etish sudning hal qiluv qarori asosida amalga oshiriladi.

Agar bola 16 va undan katta yoshda bo‘lsa va unga nisbatan tibbiyot muassasasi tomonidan rasmiylashtirilgan tug‘ilganlik haqidagi tibbiy ma’lumotnoma mavjud bo‘lsa, uning tug‘ilishi ota-ona yoki ulardan biri va voyaga yetgan bolaning arizasiga ko‘ra qayd etiladi.

Tug‘uruqxonalardan tashqari joylarda va tibbiy yordamsiz tug‘ilgan bolaning tug‘ilganligini qayd etish uchastka shifokori (feldsher yoki akusher) tomonidan berilgan ma’lumotnoma asosida amalga oshiriladi.

Bunday holatlarda bolaning ushbu onadan tug‘ilganligiga guvoh bo‘lganlar ishtirokida tuzilgan va uchastka shifokori (feldsher yoki akusher) tasdiqlagan dalolatnoma tibbiy ma’lumotnoma berish uchun asos hisoblanadi.

Asos: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023-yildagi 550-son qarori

Belgilangan muddatning o‘tib ketganligi tug‘ilganlikning qayd etilishiga to‘sqinlik qila olmaydi.

Bunda, o‘n olti yoshgacha bo‘lgan bolaning tug‘ilishini qayd etish uchun FHDY organiga tug‘ilishni qayd etish muddatini o‘tkazib yuborganlik sabablari ko‘rsatilgan ariza bolaning ota-onasi, ota-onaning qonuniy nikohi mavjud bo‘lgan hollarda ulardan biri yoki ishonchnoma asosida boshqa manfaatdor shaxs, ota-onaning o‘rnini bosuvchi shaxs yoxud vasiylik va homiylik organlarining mansabdor shaxslari tomonidan taqdim etiladi.

Bunday hollarda FHDY organi tug‘ilish faktini tasdiqlovchi hujjatga qo‘shimcha ravishda qonunchilikda belgilangan tartibda boshqa hujjatlarni ham talab qiladi.

Agar tug‘ilganlikni qayd etish to‘g‘risidagi ariza belgilangan muddatdan o‘tkazilib berilgan bo‘lsa, tug‘ilish tug‘ilganlik to‘g‘risidagi dalolatnomalarni qayd etish joriy ro‘yxatga olish daftariga qayd etiladi.